Φορολογία κατοίκων εξωτερικού

Τι σημαίνει “φορολογικός κάτοικος εξωτερικού”

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013),κάποιος θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας αν:

• έχει μόνιμη ή κύρια κατοικία στην Ελλάδα, ή

• έχει το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων (οικογένεια, οικονομικές ή κοινωνικές σχέσεις), ή

• παραμένει στην Ελλάδα πάνω από 183 ημέρες μέσα σε ένα φορολογικό έτος.

👉 Αν δεν ισχύει κανένα από τα παραπάνω και αποδεικνύει ότι ζει μόνιμα στο εξωτερικό, τότε χαρακτηρίζεται φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

Πώς γίνεται η μεταφορά φορολογικής κατοικίας

Η διαδικασία πραγματοποιείται στην αρμόδια ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού 

Βήματα:

1. Υποβολή αίτησης μεταφοράς φορολογικής κατοικίας έως 31 Μαρτίου του επόμενου φορολογικού έτους.

2. Προσκόμιση δικαιολογητικών, όπως:

   • Πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας από τη χώρα διαμονής (Tax Residency Certificate).

   • Βεβαίωση εργοδότη, σύμβαση εργασίας ή εκκαθαριστικό της αλλοδαπής.

   • Μισθωτήριο κατοικίας ή αποδεικτικό διαμονής στο εξωτερικό.

     
     

3. Έγκριση από τη ΔΟΥ και μεταφορά του φακέλου στη ΔΟΥ Κατοίκων Εξωτερικού.

   
   

Αν η αίτηση εγκριθεί, ο φορολογούμενος από το επόμενο έτος θεωρείται κάτοικος εξωτερικού και φορολογείται μόνο για εισοδήματα που προκύπτουν στην Ελλάδα.

💶 Πώς φορολογούνται οι κάτοικοι εξωτερικού

1️⃣ Εισοδήματα από Ελλάδα

Οι κάτοικοι εξωτερικού φορολογούνται στην Ελλάδα μόνο για τα εισοδήματα που αποκτούν από ελληνικές πηγές, όπως:

• Ενοίκια από ακίνητα στην Ελλάδα

• Μερίσματα, τόκοι ή δικαιώματα από ελληνικές εταιρείες

• Μισθοί ή αμοιβές για εργασία που παρέχεται στην Ελλάδα

Οι συντελεστές φορολόγησης είναι οι ίδιοι με των κατοίκων Ελλάδας, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά από διμερή σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας (ΔΣΑ).

2️⃣ Εισοδήματα από το εξωτερικό

Αν ο φορολογούμενος έχει αναγνωριστεί ως κάτοικος εξωτερικού, τότε τα εισοδήματα που αποκτά εκτός Ελλάδας δεν δηλώνονται στο ελληνικό Ε1.Φορολογούνται μόνο στη χώρα διαμονής.

➡️ Αν δεν έχει αλλάξει φορολογική κατοικία (παραμένει κάτοικος Ελλάδας), τότε υποχρεούται να δηλώσει όλα τα εισοδήματα παγκοσμίως (worldwide income) και στην Ελλάδα.

🌐 Διμερείς Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΔΣΑ)

Η Ελλάδα έχει υπογράψει πάνω από 50 συμβάσεις με άλλες χώρες για να αποφεύγεται η διπλή φορολόγηση του ίδιου εισοδήματος. Αυτές οι συμβάσεις καθορίζουν ποια χώρα έχει το δικαίωμα φορολόγησης ανά κατηγορία εισοδήματος (π.χ. μισθοί, ενοίκια, μερίσματα).

📌 Παράδειγμα:

• Αν ένας Έλληνας εργάζεται στη Γερμανία και έχει δηλώσει εκεί φορολογική κατοικία, το εισόδημά του φορολογείται μόνο στη Γερμανία (βάσει της ΔΣΑ Ελλάδας–Γερμανίας).

• Αν όμως έχει ακίνητο στην Ελλάδα, τα ενοίκια φορολογούνται στην Ελλάδα.

  
  

🏠 Υποχρεώσεις κατοίκων εξωτερικού στην Ελλάδα

Παρότι δεν φορολογούνται για το εξωτερικό εισόδημά τους, οι κάτοικοι εξωτερικού διατηρούν ορισμένες υποχρεώσεις στην Ελλάδα:

• Υποβολή δήλωσης Ε1, εφόσον έχουν εισοδήματα ή τεκμήρια (π.χ. ακίνητο, αυτοκίνητο, σπίτι).

• Δήλωση Ε9 για οποιαδήποτε μεταβολή στην ακίνητη περιουσία.

• Πληρωμή ΕΝΦΙΑ για ακίνητα στην Ελλάδα.

• Δήλωση ενοικίων (Ε2) αν εκμισθώνουν ακίνητα.

💡 Οι κάτοικοι εξωτερικού εξαιρούνται από τα τεκμήρια διαβίωσης, εκτός αν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.

Πρακτικό παράδειγμα

Ο Γιώργος εργάζεται στη Δανία από το 2022 και έχει κάνει μεταφορά φορολογικής κατοικίας. Διαθέτει ένα διαμέρισμα στην Πτολεμαΐδα που ενοικιάζει για 400€/μήνα.

➡️ Δηλώνει μόνο το εισόδημα των 4.800€ από ενοίκια στην Ελλάδα και φορολογείται για αυτό.➡️ Τα εισοδήματά του από τη Δανία δεν δηλώνονται στο ελληνικό Ε1.➡️ Οφείλει να πληρώσει ΕΝΦΙΑ για το διαμέρισμα.

⚠️ Συνήθη λάθη που πρέπει να αποφεύγονται

• Υποβολή αίτησης μεταφοράς εκτός προθεσμίας (μετά τις 31/3)

• Μη υποβολή πιστοποιητικού φορολογικής κατοικίας

• Μη ενημέρωση Ε1 ή Ε9 για αλλαγές περιουσίας

• Δήλωση παγκόσμιου εισοδήματος ενώ έχει ήδη μεταφέρει την κατοικία

📌 Αυτά τα λάθη μπορεί να οδηγήσουν σε διπλή φορολόγηση ή επιβολή τεκμηρίων.

Συμπέρασμα

Η σωστή μεταφορά και τεκμηρίωση της φορολογικής κατοικίας είναι καθοριστική για κάθε Έλληνα που ζει στο εξωτερικό. Με τον κατάλληλο λογιστικό χειρισμό, αποφεύγονται τα τεκμήρια, οι διπλές φορολογήσεις και οι περιττές δηλώσεις.